Przeskocz do treści

Odpowiedzialność cywilna notariusza

Prawo o notariacie reguluje prawa i obowiązki notariuszy, w tym również kwestie odpowiedzialności ponoszonej w związku z wykonywaniem zawodu. Według przepisów tej ustawy notariusz za wyrządzoną szkodę przy wykonywaniu czynności notarialnych ponosi odpowiedzialność na zasadach regulowanych w Kodeksie cywilnym.

Szczególna staranność

Notariusz w trakcie wykonywania swoich czynności musi zachowywać szczególną staranność. Działa bowiem jako osoba zaufania publicznego, co wiąże się z ogromną odpowiedzialnością. Dokonane zgodnie z prawem czynności notarialne mają charakter dokumentu urzędowego, a przy ich wykonywaniu notariusz obowiązany jest czuwać nad należytym zabezpieczeniem spraw i słusznych interesów stron, a także innych osób, dla których dana czynność może powodować skutki prawne. Szczególna staranność wymagana od notariusza to nic innego jak fachowość oraz postępowanie z uzasadnioną dociekliwością, konieczną przy rzetelnym wykonywaniu obowiązków notariusza. Również kodeks cywilny wskazuje, że dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności, chyba że przepis szczególny lub umowa stanowi inaczej. W tym przypadku dłużnikiem może być notariusz, który wyrządzi szkodę.

Obowiązkowe ubezpieczenie

Notariusz ma także obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Obowiązek ten nałożony jest przez Prawo o notariacie i oznacza, że naprawienie szkód wyrządzonych błędną czynnością gwarantowane jest majątkiem notariusza, a także jego ubezpieczeniem. Od odpowiedzialności cywilnej notariusz będzie mógł się zwolnić, gdy zdoła udowodnić, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest skutkiem okoliczności, za które on sam ani jego pracownicy nie ponoszą odpowiedzialności.

Granice odpowiedzialności notariusza

Odpowiedzialność cywilna notariusza za wyrządzone szkody nie jest w żaden sposób ograniczona przez przepisy szczególne. Oznacza to, że notariusz odpowiada na zasadach ogólnych – zarówno za straty, które poszkodowany faktycznie poniósł, jak i za spodziewane korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie nastąpiła. Przy określeniu odpowiedzialności notariusza konieczne jest ustalenie, czy następstwo danego działania było następstwem normalnym działań lub zaniechań. Istotne jest także, czy poszkodowany sam nie przyczynił się do szkody lub powiększenia jej rozmiarów – w takim wypadku obowiązek naprawienia szkody ulegnie bowiem stosownemu pomniejszeniu. Oprócz odpowiedzialności cywilnej notariusz ponosi także odpowiedzialność karną przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych przez Kodeks karny, jak również odpowiedzialność dyscyplinarną wewnątrz korporacji zawodowej.