Od dnia 1 marca 2009 roku, na mocy zmian w obowiązujących przepisach, notariusz może stwierdzać prawo do nabycia spadku. Z prawnego punktu widzenia, dokument sporządzony przez notariusza jest tak samo ważny, jak postanowienie sądu, stwierdzające nabycie spadku.
Dokument, o którym mowa we wstępie, to akt poświadczenia dziedziczenia. Wraz z wprowadzonymi zmianami (ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o – Prawo o notariacie i niektórych innych ustaw, zmiany obowiązują od dnia 2 października 2008 r.) droga sądowa przestała być jedyną możliwością stwierdzenia prawa do nabycia spadku. Wynika to także z pewnych zmian w systemie informatycznym, pozwalających na elektroniczne rejestrowanie spraw związanych z dziedziczeniem spadku. Co to oznacza w praktyce?
Trzy etapy postępowania
Nabycie spadku u notariusza to proces przebiegający w trzech etapach. Pierwszym z nich jest sporządzenie protokołu dziedziczenia. Dopiero po tej czynności, możliwe jest wypisanie aktu poświadczenia dziedziczenia. Na sam koniec, notariusz dokonuje wpisu do rejestru poświadczeń dziedziczenia.
Dla interesanta, wiąże się to ze znaczną wygodą, cała procedura może być bowiem załatwiona w trakcie jednego spotkania. Niestety, są sytuacje, w których nabycie spadku może być stwierdzone wyłącznie sądownie.
Kiedy notariusz nie wyda aktu poświadczenia dziedziczenia?
Te szczególne przypadki zostały wskazane w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie. Przeszkodą w poświadczeniu dziedziczenia będzie śmierć spadkodawcy przed dniem 1 lipca 1984 roku. Ustawa wymienia też sytuacje, w których dziedziczenie następuje na podstawie testamentu szczególnego, w kancelarii nie stawiły się wszystkie osoby uprawnione do spadku i gdy wcześniej zostało wydane postanowienie sądowe o stwierdzeniu nabycia spadku (lub gdy sprawa jest w toku). Notariusz nie może wydać aktu poświadczenia dziedziczenia także w sytuacji, gdy w chwili śmierci, spadkodawca był cudzoziemcem lub zamieszkiwał na terytorium RP bez obywatelstwa. Przeszkodą może być także sam przedmiot dziedziczenia, jeżeli w jego skład wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości za granicą.
Oświadczenie
Spadkobiercy przysługuje prawo przyjęcia lub odrzucenia spadku, a stosowne oświadczenie powinno zostać złożone w terminie do sześciu miesięcy od dnia ustawowego lub testamentowego nadania tytułu.
Uchylenie
W pewnych przypadkach, sąd może uchylić akt poświadczenia dziedziczenia. Należą do nich sytuacje, w których pomimo zarejestrowania aktu, na drodze sądowej zostanie wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Podobnie wygląda to w przypadku zarejestrowania kilku aktów poświadczenia dziedziczenia, w odniesieniu do tego samego spadku.
Dodatkowe Informacje na: notariuszrataje.pl